De Provincie Zeeland heeft Waterstudio Ties Rijcken, gelieerd aan TUDelft, opdracht gegeven een onderzoek uit te voeren naar mogelijkheden voor verzoeting van de Grevelingen . In zijn onderzoek steunt Rijcken mede op de kennis die de Tweede Kustlijn, in samenwerking met Adviesgroep Borm & Huijgens, heeft aangedragen. Daarnaast wordt specialistische kennis op het gebied van stratificatie (gelaagdheid) ingebracht door terzake kundige bureau’s. Het onderzoek moet in juni afgerond zijn.
Als de Deltawerken aangelegd waren volgens de plannen van ir Johan van Veen, vastgelegd in de Deltawet van 1957, zou het Grevelingenmeer zoet geworden zijn, evenals het Veerse Meer en de Oosterschelde. De land- en tuinbouw, de economisch sterke pijlers van Zeeland, zou zoet water hard nodig hebben en ook de natuur zou gebaat zijn bij zoet water. De meren zouden autonoom, dat wil zeggen vanuit het neerslagoverschot, verzoeten. Maar het liep anders.
Het Veerse Meer werd in 1961 afgesloten en is binnen enkele jaren vanzelf zoet geworden. Maar al snel bleek de waterkwaliteit achteruit te gaan, mede door de uitstoot van grote hoeveelheden nutriënten door de landbouw. Het Grevelingenmeer overkwam tien jaar later hetzelfde lot, zij het dat verzoeting hier in een lager tempo verliep door het veel grotere volume van het meer. Als oplossing werd begin 70’er jaren voorgesteld actief zoet water vanuit het Volkerak toe te laten en via een spuisluis in de Brouwersdam te spuien op zee.
Stank en zuurstofloos water
De spuisluis is gebouwd, maar niet om zoet water te spoelen. Want inmiddels was de discussie over behoud van het getij in de Oosterschelde losgebarsten, die had ook zijn weerslag op het Grevelingenmeer. In die roerige jaren’70 is besloten het Grevelingenmeer door te spoelen met zout water, met een inlaat in de Grevelingendam vanaf de Oosterschelde. Maar daarmee was het leed niet voorbij. In de diepe geulen van het Grevelingenmeer bleek de doorspoeling te gering waardoor het vrijwel stilstaand water daar zuurstofloos werd. Plant- en dierresten op de bodem verrotten in hoog tempo met stank als gevolg, vooral in de zomermaanden. Als oplossing is gekeken naar een grotere doorlaat in de Brouwersdam waardoor meer doorspoeling en enig getij in het Grevelingenmeer zou ontstaan, maar de kosten hiervan bleken met ruim € 800 miljoen veel te hoog.
De afsluitdam voor het Grevelingenmeer. Inzet: Wil Borm (l) en Dick Butijn (r)-Foto AD
De Tweede Kustlijn bepleit verzoeting
Al vele jaren stelt de Tweede Kustlijn voor om het Grevelingenmeer te verzoeten. Verzoeten van het Grevelingenmeer kan een eerste stap zijn op weg naar de realisatie van een tweede kustlijn. De redenen zijn bekend: noodbuffer voor rivierwater en voorraad zoetwater voor het Zuidwesten. Bij de eerder politiek verantwoordelijken kregen we echter geen gehoor: de Grevelingen moest en zou zout blijven. Sinds twee jaar waait er een andere wind door de Middelburgse abdij: de gedeputeerde die nu verantwoordelijk is voor het besluit over de Grevelingen staat open voor onderzoek naar verzoeting.. Mede op ons aandringen (Tweede kustlijn en Adviesgroep Borm en Huijgens) start de provincie nu een onderzoek naar de technische haalbaarheid om het meer middels verticale verdringing effectief te verzoeten.(DB)
